Expedities
Onze projecten SchattenJacht 2022, en o.a. SNOES betrekken buurtbewoners.
Expeditie SNOES speelde zicht af op de gesloten afdelingen en in de wandelgangen van de gesloten afdeling van het Flevohuis. Meer dan 100 mensen zijn komen kijken, luisteren, voelen, beleven, proeven, spelen en mee-maken wat we hebben bedacht in het werken met mensen met dementie.In groepen van 10 personen werden zij rondgeleid door het Flevohuis.
Hieronder een verslag van Carola Kruiswijk over haar ervaring als bezoeker, te vinden op haar blog: http://www.leefgetijden.nl/als-woorden-niet-meer-werken
Vandaag bezocht ik Expeditie SNOES, een kunstproject voor mensen met dementie, in een verzorgingshuis.
Een project waarvoor je heel gevoelig afgestemd moet zijn, anders kijk, hoor en voel je er overheen. Het woord ritueel viel niet eenmaal, en toch was het een rituele ervaring.
Word ik wel eens met een koosnaampje aangesproken? Ja, vertel ik aan de dames van Wasv(r)ouwen. Ze stempelen het op een zakdoek. Ik heb mijn knuffelnaam bij me in lichtgroene stempelletters. Ik hoef het maar te lezen.
Ik schrijf een levensverhaal voor een Weesbeest. Een knuffel die op zoek is naar een nieuwe eigenaar. Wie ontfermt zich over mij als ik mijn oude leven kwijt ben? Hier maakt elk weesbeest een kans. Ik zie de foto’s van de nieuwe levens.
Ik laat me meenemen door de verzamelde levensmotto’s en verhalen van het Mijmerbureau. Ik hoor verhalen van mensen die op de rand verkeren van spreken, gissen en vergissen. Door de woorden heen luisteren is geboden. Het is een wonder als we elkaar verstaan.
Huid-aan-huid dansen in Café Tijdloos. Ik weet niet wie hij is, die me met moeite laat gaan omdat hij zo graag wil vertellen maar niet meer uit zijn woorden komt. Hij gaat dansen met de Knuffelschoondochter en ik zie hoe hij zijn vinger opsteekt als hij een melodie herkent. Ik ben dan al onderweg naar Muzikado. Mijnheer B. beweegt zijn knieën op de maat van de Waterkant en is verrukt als hij de gitaar op schoot krijgt en de zachte ploinkjes hoort. Snaar voor snaar.
Wie niet kan praten kan altijd nog zingen en fluiten. Die kan zich laten koesteren door alles wat tevoorschijn komt uit de bijzondere zakjes van de Verwonderjurk. Dansvoile of een vogelgezang. Bellenblaas of een nachtmelodietje voor boven de wieg. Een waaier om te wuiven als het even te veel wordt.
Dan zit ik geblinddoekt in een kring en praat over afhankelijk zijn met mensen die ik niet kan zien – en zij mij niet. Ik krijg onverwachte smaakbommetjes in mijn mond, op een moment dat ik niet kan beïnvloeden en met een intensiteit die ik niet kan voorzien.
Vrijheid bestaat uit neezeggen. Of uit overgave aan wat er komt. Ben ik ooit zover dat ik dat zonder spelen kan?
Verloren zijn en gevonden worden, verliezen en vinden. Ver voorbij woorden. Wat weet ik van veiligheid als je niets meer over hebt dan je eigen huid?
De wereld wordt zo klein als mijn vertrouwen.
Of zo groot.
Informatie Expeditie SNOES:
Kunstenaars Ina Stockem, Laurien Mulder, Sandra Schouten, Riska Wijgergangs, Monique Hoving, Esmeralda Detmers, Karien van Assendelft, Jacqueline Fleskens. In opdracht van onderstaande concepten door Vera Broos, projectleider van Zona's Kiosk en initiatiefneemster van SNOES ontwikkelden kunstenaars aan de hand van ontmoetingen met mensen met dementie de volgende interactieve werkvormen:
Café Tijdloos- dans en beweging, aanraking en het scheppen van ontspannende of juist feestelijke ruimte
Muzikado- persoonlijke verhalen en achtergronden worden in de vorm van muziek en liedjes teruggegeven aan de mensen met dementie, hun naasten en de instelling waar zij verblijven
De Wasv(r)ouwen- alledaagse handelingen en rituelen, om mensen in de eigen omgeving deel te laten worden van theater- en spelvormen
De Wonderjurk- kleding vol geheime plekjes en materialen als decor voor zintuiglijk theater
Het Mijmerbureau- het vangen en naar buiten brengen van uitspraken van mensen met dementie
Suprise!- een uitwisseling op gang brengen tussen mensen met dementie en kinderen, aan de hand van persoonlijke teksten en 'wees-beesten'
Spelen Met je Eten- eet- en geurconcepten, tastzin en proeven als aanleiding om mensen met dementie te verbinden
Deelnemende zorglocaties:
Het Flevohuis-Amsterdam Oost
De Keijzer- Amsterdam Centrum-oost
Het Czaar Peterpunt- Amsterdam Centrum-Oost
De Drie Hoven-Amsterdam Nieuw West
De Riekerhof- Amsterdam Nieuw West
Berkenstede- Diemen
Met SNOES hebben we zes Amsterdamse zorglocaties en zes fondsen* aan dit initiatief verbonden. Samen maken we ons sterk voor kunstparticipatie door mensen met dementie.
Mode en identiteit
Modeshowproject 2020-2021 Cordaan Amsterdam Noord
We gingen op zoek naar de expressie die iemand nog in zicht heeft, al met een kleine ingreep konden mensen deelnemen.
De onderdelen, voortkomend uit workshops waren erop gericht om de bewoners te verleiden tot bijdragen door middel van bedrukken van kleding, tekenen, teksten bedenken, maken van poëzie en ander gebruik van materialen. Mode en catwalk dienden als decor en tool voor het (mee)beleven van fantastische en theatrale elementen, d.m.v. inzoomen en tactiele onderdelen die uitlokten tot (inter)actie, handelen en gesprek. Bewoners konden deelnemen aan workshops met beprinten van textiel, voorwerpen, wasgoed e.d., die resultaten opleverden resultaten als een onderdeel van de modeshow (vanwege Corona gepland in april-mei 2021) Creatief taalgebruik en de poëzie van taal ( uitdrukkingen, uitspraken) werden tijdens de ontmoetingen opgetekend en in de modeshow verwerkt.
Kunst&Spel
We starten vanaf 1 maart met het project ZorgKrijgers. Gedurende een jaar nemen we het ingrediënt spel als de verbindende factor voor activiteiten in en rond twee zorginstellingen in Amsterdam West en Noord. We doen dit door middel van een SCHATTENJACHT. Alle deelnemers geven vorm aan deze ontdekkingsreis. Met schatkisten en -kaarten, uitdagingen en expedities in de wijk gaan we schatten verzamelen. “Schatten’ in dit project zijn de bewoners en hun verborgen talenten, liefhebberijen, geschiedenis. Met deze ontdekkingsreis gaan we uitvinden wat wel en niet aanspreekt, uitdaagt of goed werkt.
Zona Corona
In het kader van de Corona ontwikkelingen start Zona’s Kiosk/kunst in de Zorg een filmproject waarmee bewoners van zorgcentra en kunstenaars en hun netwerken contact met elkaar onderhouden en elkaar gaan inspireren tot activiteiten en verhalen. Hiermee willen wij een steentje bijdragen aan het verminderen de isolatie van de bewoners van de zorgcentra waar we mee werken en contact houden met personeel. Met deze nieuwe manier van contact maken willen we inspringen op de veranderde situatie en een contactmiddel ontwikkelen dat uitgebreid kan gaan worden. Voorbeelden van contactfilmpjes gemaakt door Vera Broos en kunstenaars van Zona's Kiosk, zijn op te vragen door ons een email te sturen. Emailadres: info@zonaskiosk.nl
Lees verderBroze Verbeelding in Coronatijd
Met Broze Verbeelding, dat resulteerde in een werkboek, is Vera Broos een onderzoek gestart creativiteit en verbeeldingskracht door ouderen, kinderen en mantelzorgers worden ingezet tijdens de vrijetijdsbesteding. Zij liet zich daardoor ondersteunen door de kunstenaars van Zona's Kiosk. Broze Verbeelding vond plaats in vrijf zorgcentra en ontleende haar kracht aan de creatieve en liefdevolle omgang met onze ouderen en andere zorgvragers door mantelzorgers, vrijwilligers, en, nu in de Corona tijd, door de zorgmedewerkers waarmee we nauw contact houden. Tijdens de activiteiten imet ouderen en andere zorgvragers en hun naasten, zag Vera Broos hoe sterk een creatieve invalshoek bij kan dragen aan het levensplezier van ouderen, en dat het ook de mantelzorgers, vrijwilligers en (klein)kinderen zèlf zijn die met eenvoudige creatieve oplossingen het leven van de ouderen veraangenamen. Het zijn juist hun creatieve kleine/broze vondsten die zij iedereen gunt om zich eigen te maken. Daarom resulteerd Broze verbeelding in een boekje met voorbeelden en opdrachten om je eigen verbeelding aan het werk te zetten. Door elkaars creatieve oplossingen, tips en rituelen te delen wil Broos de wereld van mensen die te maken krijgen met zorg (kwetsbare mensen EN hun verzorgers) makkelijker, fijner, afwisselender gemaakt worden. Maar bleek is nog een hele kunst om tips en vondsten op een authentieke manier over het voetlicht te brengen. Kunstenaars verstaan deze kunst, daarom organiseerde Broos allerlei activiteiten om de kleine vondsten en tips die we opgroeven, een stapje verder brengen en toetsen. Ideeën die aan het levensplezier van de zorg'krijger' bijdragen. Opdrachten en voorbeelden in het boek willen inspiratie bieden voor een meer veelzijdige, speelse en creatieve omgang met zorgvragers/cliënten, met name ouderen, en zorggevers, die in het boek zorg Krijgers en zorg Tijgers worden genoemd.
Lees verderWerkboek voor ZorgTijgers- Vera Broos
Het werkboek voor ZorgTijgers een momenteel in de testfase, in eigen beheer en kleine oplage uitgebracht en te bestellen bij Vera . Het is een doeboek én een bladerboek met persoonlijke voorbeelden in tekst en foto's van meer dan 100 mantelzorgers, vrijwilligers, kunstenaars, zorgmedewerkers, kleinkinderen. Zij zijn de Tijger, de kwetsbare ouderen (ook aan het woord ) de Krijger. Het staat vol foto’s bedoelt om vragen op te roepen , waardoor je de teksten anders gaat lezen. Elk hoofdstuk bevat een uitdaging. Je kan overal beginnen, kleurenbalken maken het makkelijk om een hoofdstuk te vinden.
Lees verderZona's Kiosk bestaat uit verschillende Modules, gericht op verschillende zintuigen die ons dagelijks prikkelen
Maak hieronder een keuze uit de verschillende zintuigen:
Doen Mantelzorgen is iets wat als vaak als zwaar, of als routine wordt gezien/ervaren. Met het Werkboek voor ZorgTijgers wil Vera Broos een ander aspect van mantelzorgen, de verbeelding, vanuit een nieuw perspectief belichten. Dit boek geeft een opening om het (beetje) anders te doen: in het allerkleinste woord of gebaar, alledaagse rituelen en het zorgen voor kwetsbare ouderen vind je verbeelding, magie, creativiteit. Het werkboek voor ZorgTijgers een momenteel in de testfase, in eigen beheer en kleine oplage uitgebracht en te bestellen bij Vera. Het is en doeboek voor de ene lezersgroep, een blader-en voorbeeldboek voor de ander. Om je te laten inspireren, of om zelf mee aan de slag te gaan. Vera Broos is mantelzorger en organiseert kunstprojecten in de zorg, te vinden op de website www.zonaskiosk.nl Het werkboek voor ZorgTijgers heeft zij gemaakt voor met name mensen die zorgen voor kwetsbare ouderen. Zij zijn de Tijger, de zorgvrager de Krijger. Dit blijkt mensen positief, op hun kracht, aan te spreken in een moeilijke situatie. De opzet van het boek laat mensen de keuze om te bladeren of actief aan de slag te gaan met vragen en uitdagingen. In de vorm van quotes vinden zij voorbeelden die hen kunnen inspireren. Het staat vol foto’s die niet persé illustratief zijn, maar bedoelt om nieuwsgierig te maken, vragen op te roepen , waardoor je de teksten anders gaat lezen. Je kan overal beginnen, kleurenbalken maken het makkelijk om een hoofdstuk te vinden.Je wordt aangesproken op je eigen vaardigheden, en blijft vrij om jóuw eigen invulling te geven. De één houdt van knutselen, de anderen van taal. Sommigen zijn handig, anderen verbaal.
lees verder »
Ruiken Was Goed is een feest voor de zintuigen! Sopjes en luchtbellen, vouwen en stapelen, de was ophangen en strijken, stoffen, geuren en spelletjes met de was: allerlei activiteiten die door kunstenaars worden vormgegeven in dit project dat in 2015 werd gestart door Stichting Kunst in de Zorg, Het RCAO, en Amsta. Was goed was een project van ons waarbij kunstenaars met personeel rondom de was doen ibewoenrs betrekken bij uiteenlopende activiteiten. Was Goed is ontstaan uit de vraag bij #Amsta om personeel te betrekken bij activiteiten met kunstenaars met zeepsop, was ophangen, stapelwedstrijden, geuren, en in de wijk eromheen teksten op wasgoed verzamelen voor de bewoners.
lees verder »
Luisteren Kunstenaars begeleiden vrijwilligers De Tafel van Vier kwam toto stand met een bijdrage van Vitaliteit Ontmoet Kwetsbaarheid van de ouderenfondsen RCOAK en Sluyterman van Loo, en Stichting Kunst in de Zorg. De vier leden van elke werkgroep waren vitale en kwetsbare senioren, een kunstenaar, een vrijwilliger en een zorgmedewerker. Onder leiding van Vera Broos trokken zij een half jaar samen op om in verpleeghuizen van Amsta activiteiten vorm te geven op basis van hun eigen talenten. Zij luisterden naar elkaars verhalen en maakten daarop een activiteit.
lees verder »
Proeven Post Proeven kan! Activiteiten met post die je kan ruiken, opblazen, op laten stijgen, voelen en delen met de buurt, Post op koffiefilters en brieven van kinderen bij knuffels; kippen post en post van de mensen op de markt voor bewoners van het verpleeghuis: met de Post Kiosk gaan kunstenaars uitwisselingen tussen ouderen binnen en buiten verpleeghuizen, en de wijk vormgeven.
lees verder »
Kijken Mode en identiteit zijn de insteek van een reeks activiteiten door kunstenaars waarmee bewoners van een verpleeghuis gesprekken aangaan, vorm geven aan een modeshow, en hun latente/talenten ontdekken en delen. Het pilotproject in 2020 is gefinancierd door #FNO #Kleingeluk en #Cordaan Kunstenaars van #Zonaskiosk hebben op beide locaties van Cordaan workshops gegeven die erop waren gericht om de bewoners te verleiden om zelf de catwalk te betreden, teksten te bedenken, kleding te bedrukken en beschilderen, en zich koninklijk te verkleden. Zij gingen op zoek naar de expressie die iemand nog in zicht heeft, al met een kleine ingreep konden mensen deelnemen. De activiteiten hebben geleid tot nieuwe uitingen van kunst, design, en tot het op gang brengen van dialogen over identiteit, diversiteit en je onderscheiden. Het resultaat is een afsluitende, bundelende modeshow. Samen met de kunstenaars wordt deze in een gemeenschappelijke vertoning vormgegeven, en voorafgaand aan de show wordt het ‘Werkboek voor ZorgTijgers’ gepresenteerd waaraan de kunstenaars en de locaties hebben meegewerkt. De Modeshow is vanwege corona niet te bezoeken door publiek van buiten, met uitzondering van genodigden en de pers. Hiervoor en voor meer informatie over de workshops kunt u contact opnemen met Vera Broos, info@zonaskiosk.nl, www.zonaskiosk.nl #mode #design #kunstindezorg
lees verder »
Praten Een tijdelijke autonome kunst zone in het verpleeghuis; zo startte de reizende installatie Zona's Kiosk. Dit kreeg een vervolg in Station Tijdloos in verpleeghuizen in Nederland en Engeland Met NowHere Station / Station Tijdloos. Station Tijdloos stationeert zich voor een bepaalde op een vaste plek in een verpleeghuis. Op het station bevind zich een fashion-lab, en vanuit het station vertrekt de jazz-express, en kan je in de restauratie poppenontbijt en High Tea met poetry krijgen. Vanuit het station vertrekt de jazz-express en andere kunstenaars die bewoners op hun (huis)kamers bezoeken.
lees verder »Werkboek voor ZorgTijgers : bestel nu bij info@zonaskiosk.nl
Het werkboek voor ZorgTijgers in eigen beheer en kleine oplage uitgebracht en te bestellen bij Vera Broos. Het is een doeboek én een bladerboek met persoonlijke voorbeelden in tekst en foto's van meer dan 100 mantelzorgers, vrijwilligers, kunstenaars, zorgmedewerkers, kleinkinderen. Zij zijn de Tijger, de kwetsbare ouderen (ook aan het woord ) de Krijger. Het staat vol foto’s bedoelt om vragen op te roepen , waardoor je de teksten anders gaat lezen. Elk hoofdstuk bevat een uitdaging. Je kan overal beginnen, kleurenbalken maken het makkelijk om een hoofdstuk te vinden.
Het werkboek wordt momenteel door vijf organisaties verspreid onder mantelzorgers, personeel en vrijwilligers. Voor de kosten stuur een email naar Vera Broos, info@zonaskiosk.nl
Hier een filmpje over het werkboek:
Zona's Kiosk nieuws
SchattenJacht ronde 2: buurtschatten!
Ben jij een schatgraver?
“ Buiten spelen was al een avontuur. Het spannendste spelletje voor mij als kind was kattenkwaad uithalen: belletje trekken, poetsen bakken met nietsvermoedende voorbijgangers.”
De stad zit vol schatten. Ze zitten in schatten van mensen, verhalen van vroeger, dieren, plekken en voorwerpen, een glinsterende woordenschat. Graaf in je herinnering en deel je schatten met ons. Want schatten geven het leven zin!
De schatten verwerken we in een digitale schatkaart in en rond de Spaarndammerbuurt zodat ze weer kunnen worden gedeeld met anderen en gekoesterd door jezelf. Dit doen we samen met kunstenaars, muzikanten en dichters. Met je smartphone bij plekken in de buurt en thuis kan je de schatten gaan beluisteren en bekijken. Verwonder je over de schatten die plotseling opduiken en geniet er samen van. Ga mee op schattenjacht!
Kunstenaars, kinderen, ondernemers en bewoners in de Spaarndammerbuurt gaan met en voor ouderen schatten opgegraven, en we gebruiken deze als inspiratie voor een smartphonewandeling/spel . Tot 20 augustus verzamelen we schatten, daarna gaan we de kaart maken.
SchattenJacht Spaarndammerbuurt is onderdeel van project ZorgKrijgers in Amsterdam West en Noord. Voor meer informatie over het project en de kunstenaars, zie www.zonaskiosk.nl
SchattenJacht
Gedurende een jaar nemen we het ingrediënt spel als de verbindende factor voor activiteiten in en rond twee zorginstellingen in Amsterdam West en Noord. We doen dit door middel van een SCHATTENJACHT.
Alle deelnemers geven vorm aan deze ontdekkingsreis. Met schatkisten en -kaarten, uitdagingen en expedities in de wijk gaan we schatten verzamelen. “Schatten’ in dit project zijn de bewoners en hun verborgen talenten, liefhebberijen, geschiedenis. Met deze ontdekkingsreis gaan we uitvinden wat wel en niet aanspreekt, uitdaagt of goed werkt.
ZorgKrijgers / SchattenJacht ligt in het verlengde van Het Werkboek voor ZorgTijgers, te bestellen via deze website.
ZorgKrijgers wordt medemogelijk gemaakt dankzij bijdragen van Fonds Sluyterman van Loo, Het Amsterdams Fonds voor de Kunst AFK, Stadsdeel Amsterdam Noord, Stadsdeel Amsterdam West en het Buurtfonds Amsterdam West van de Postcodeloterij.
ZorgKrijgers
Van maart 2022 tot maart 2023 gaan ouderen en buurtbewoners onder leiding van kunstenaars en Vera Broos drie spelrondes vormgeven in en rond de verpleeghuizen De Die in Amsterdam Noord en Het Spaarnhout in Amsterdam West. Tijdens dit project werkt Vera Broos toe naar een prototype voor een spel: online, kaart-bordspel of anders.
ZorgKrijgers ligt in het verlengde van Het Werkboek voor ZorgTijgers, te bestellen via deze website.
ZorgKrijgers wordt medemogelijk gemaakt dankzij bijdragen van Fonds Sluyterman van Loo, Het Amsterdams Fonds voor de Kunst AFK, Stadsdeel Amsterdam Noord, Stadsdeel Amsterdam West en het Buurtfonds Amsterdam West van de Postcodeloterij.
Het werkboek voor ZorgTijgers
Het werkboek voor ZorgTijgers in eigen beheer en kleine oplage uitgebracht en te bestellen bij Vera Broos. Het is een doeboek én een bladerboek met persoonlijke voorbeelden in tekst en foto's van meer dan 100 mantelzorgers, vrijwilligers, kunstenaars, zorgmedewerkers, kleinkinderen. Zij zijn de Tijger, de kwetsbare ouderen (ook aan het woord ) de Krijger. Het staat vol foto’s bedoelt om vragen op te roepen , waardoor je de teksten anders gaat lezen. Elk hoofdstuk bevat een uitdaging. Je kan overal beginnen, kleurenbalken maken het makkelijk om een hoofdstuk te vinden.
Het werkboek wordt momenteel door vijf organisaties verspreid onder mantelzorgers, personeel en vrijwilligers. Voor de kosten stuur een email naar Vera Broos, info@zonaskiosk.nl
Nieuw Programma: Pyjama Pret
Met Pyjama Pret hebben we een programma ontwikkeld dat we nu ook aan andere verpleeghuizen willen aanbieden. Een bijzonder programma dat tot stand kwam dankzij een bijdrage van de Impuls Vakantieactiviteiten Samen Ouder (Het Oranje Fonds, Stichting Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK) en ZGAO.
Pyjama Pret is een programma waarbij kunstenaars verpleeghuisbewoners op zachte wijze en (ook) buiten de gebruikelijke uren opzoeken en betrekken bij workshops, muzikale en theatrale bijeenkomsten, met inzet van handmassages, poppenspel, knuffels met kinderverhalen, een pyjama-catwalk, geuren en smaken, aanraking, verhalen en dromen.
Hartelijk dank aan het fantastische team van activiteitenbegeleiders in het Flevohuis en de kunstenaars, die van dit mooie project een feestelijke en intieme belevenis hebben gemaakt.
Vera Broos, Stichting Kunst in de ZorgPyjama Pret is een bijzonder programma dat tot stand kwam dankzij een bijdrage van de Impuls Vakantieactiviteiten Samen Ouder (Het Oranje Fonds, Stichting Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK) en ZGAO.
Pyjama Pret is een programma waarbij kunstenaars verpleeghuisbewoners op zachte wijze en (ook) buiten de gebruikelijke uren opzoeken en betrekken bij workshops, muzikale en theatrale bijeenkomsten, met inzet van handmassages, poppenspel, knuffels met kinderverhalen, een pyjama-catwalk, geuren en smaken, aanraking, verhalen en dromen.
Met Pyjama Pret hebben we een programma ontwikkeld dat we nu ook aan andere verpleeghuizen willen aanbieden.
Hartelijk dank aan het fantastische team van activiteitenbegeleiders in het Flevohuis en de kunstenaars, die van dit mooie project een feestelijke en intieme belevenis hebben gemaakt.
Vera Broos, Stichting Kunst in de Zorg
De kunstenaars:
Riska Wijgergangs
Monique Hoving
Karien van Assendelft
Petra van Aken
Chris Corstens
Martin van Leusden
Kees Post
Nils Krook
Anke van Vliet
Sandra Schouten
Esmeralda Detmers
