Expeditie SNOES: met 100 buurtbezoekers op pad in een gesloten afdeling
Expeditie SNOES speelde zicht af op de gesloten afdelingen en in de wandelgangen van de gesloten afdeling van het Flevohuis. Meer dan 100 mensen zijn komen kijken, luisteren, voelen, beleven, proeven, spelen en mee-maken wat we hebben bedacht in het werken met mensen met dementie.In groepen van 10 personen werden zij rondgeleid door het Flevohuis.
Hieronder een verslag van Carola Kruiswijk over haar ervaring als bezoeker, te vinden op haar blog: http://www.leefgetijden.nl/als-woorden-niet-meer-werken
Vandaag bezocht ik Expeditie SNOES, een kunstproject voor mensen met dementie, in een verzorgingshuis.
Een project waarvoor je heel gevoelig afgestemd moet zijn, anders kijk, hoor en voel je er overheen. Het woord ritueel viel niet eenmaal, en toch was het een rituele ervaring.
Word ik wel eens met een koosnaampje aangesproken? Ja, vertel ik aan de dames van Wasv(r)ouwen. Ze stempelen het op een zakdoek. Ik heb mijn knuffelnaam bij me in lichtgroene stempelletters. Ik hoef het maar te lezen.
Ik schrijf een levensverhaal voor een Weesbeest. Een knuffel die op zoek is naar een nieuwe eigenaar. Wie ontfermt zich over mij als ik mijn oude leven kwijt ben? Hier maakt elk weesbeest een kans. Ik zie de foto’s van de nieuwe levens.
Ik laat me meenemen door de verzamelde levensmotto’s en verhalen van het Mijmerbureau. Ik hoor verhalen van mensen die op de rand verkeren van spreken, gissen en vergissen. Door de woorden heen luisteren is geboden. Het is een wonder als we elkaar verstaan.
Huid-aan-huid dansen in Café Tijdloos. Ik weet niet wie hij is, die me met moeite laat gaan omdat hij zo graag wil vertellen maar niet meer uit zijn woorden komt. Hij gaat dansen met de Knuffelschoondochter en ik zie hoe hij zijn vinger opsteekt als hij een melodie herkent. Ik ben dan al onderweg naar Muzikado. Mijnheer B. beweegt zijn knieën op de maat van de Waterkant en is verrukt als hij de gitaar op schoot krijgt en de zachte ploinkjes hoort. Snaar voor snaar.
Wie niet kan praten kan altijd nog zingen en fluiten. Die kan zich laten koesteren door alles wat tevoorschijn komt uit de bijzondere zakjes van de Verwonderjurk. Dansvoile of een vogelgezang. Bellenblaas of een nachtmelodietje voor boven de wieg. Een waaier om te wuiven als het even te veel wordt.
Dan zit ik geblinddoekt in een kring en praat over afhankelijk zijn met mensen die ik niet kan zien – en zij mij niet. Ik krijg onverwachte smaakbommetjes in mijn mond, op een moment dat ik niet kan beïnvloeden en met een intensiteit die ik niet kan voorzien.
Vrijheid bestaat uit neezeggen. Of uit overgave aan wat er komt. Ben ik ooit zover dat ik dat zonder spelen kan?
Verloren zijn en gevonden worden, verliezen en vinden. Ver voorbij woorden. Wat weet ik van veiligheid als je niets meer over hebt dan je eigen huid?
De wereld wordt zo klein als mijn vertrouwen.
Of zo groot.
Informatie Expeditie SNOES:
Kunstenaars Ina Stockem, Laurien Mulder, Sandra Schouten, Riska Wijgergangs, Monique Hoving, Esmeralda Detmers, Karien van Assendelft, Jacqueline Fleskens. In opdracht van onderstaande concepten door Vera Broos, projectleider van Zona's Kiosk en initiatiefneemster van SNOES ontwikkelden kunstenaars aan de hand van ontmoetingen met mensen met dementie de volgende interactieve werkvormen:
Café Tijdloos- dans en beweging, aanraking en het scheppen van ontspannende of juist feestelijke ruimte
Muzikado- persoonlijke verhalen en achtergronden worden in de vorm van muziek en liedjes teruggegeven aan de mensen met dementie, hun naasten en de instelling waar zij verblijven
De Wasv(r)ouwen- alledaagse handelingen en rituelen, om mensen in de eigen omgeving deel te laten worden van theater- en spelvormen
De Wonderjurk- kleding vol geheime plekjes en materialen als decor voor zintuiglijk theater
Het Mijmerbureau- het vangen en naar buiten brengen van uitspraken van mensen met dementie
Suprise!- een uitwisseling op gang brengen tussen mensen met dementie en kinderen, aan de hand van persoonlijke teksten en 'wees-beesten'
Spelen Met je Eten- eet- en geurconcepten, tastzin en proeven als aanleiding om mensen met dementie te verbinden
Deelnemende zorglocaties:
Het Flevohuis-Amsterdam Oost
De Keijzer- Amsterdam Centrum-oost
Het Czaar Peterpunt- Amsterdam Centrum-Oost
De Drie Hoven-Amsterdam Nieuw West
De Riekerhof- Amsterdam Nieuw West
Berkenstede- Diemen
De afgelopen jaren heeft Zona's Kiosk het initiatief genomen tot verschillende kunstprojecten in de ouderenzorg en met kwetsbare ouderen.
Met SNOES hebben we zes Amsterdamse zorglocaties en zes fondsen* aan dit initiatief verbonden. Samen maken we ons sterk voor kunstparticipatie door mensen met dementie.
SNOES wordt medegefinancierd door: Fonds Sluyterman van Loo, Amsterdams Fonds voor de Kunst, RCOAK, Fundatie Van den Sanrheuvel,Sobbe, VSBfonds, Cordaan, ZGAO, Amsta, Osira-Amstelring
Meer afbeeldingen:
PDF download beschikbaar
