Beschikbare Modules in de zintuigen categorie: praten

Openbare ruimte

De openbare ruimte veranderd in een archief EN een ruimte voor mogelijkheden. Een plek die over het hoofd word gezien, wordt een podium voor verhalen, geluiden, verstopte schatten. Mensen ontmoeten elkaar, zichzelf en hun omgeving opnieuw. En de plekken waar we werken, worden betekenisvol op een manier die blijft. Ik verzamel verhalen zoals anderen materialen verzamelen – door te luisteren, te kijken en in gesprek te gaan met mensen en plekken. Elk verhaal wordt een bouwsteen voor iets nieuws: een route, een kaart, een ervaring of een kunstwerk. Mijn projecten ontstaan uit wat al aanwezig is in een wijk: de geschiedenis, de bewoners en de verborgen plekken. Samen met bewoners en kunstenaars bouw ik aan iets wat verbindt en transformeert. 2023, 2024: Geluksplekken Noord (Amsterdam 750 jaar) Kunstsafari’s en digitale soundtracks van mensen en van plekken in Amsterdam Noord 2022, 2023: Spelen in de Spaarndammerbuurt In de Spaarndammerbuurt leidde dit tot een verhalenkaart met als thema buiten spelen, vroeger en nu. 2021, 2022, 2023: Rondje Nieuwe(N)Meer Verhalen en natuur samen in een route rond het Nieuwe Meer. 2018,2019: Art-Bnb
Op het terrein de Nieuwenmeer, waar mijn studio zich bevind, organiseerde ik Art- BnB met en voor internationale kunstenaars die ik manchet met kunstenaars werkzaam op het terrein. 2014: Expeditie SNOES
In Amsterdam Oost opende ik de deuren van een gesloten afdeling in een verpleeghuis voor honderd buurtbewoners, die deelnamen aan een expeditie dwars door het gebouw. De gangen, kamers en tuinen werden het decor voor een ontdekkingstocht vol ontmoetingen en verrassingen.

Escape Spelen

Een infinity-games In deze wereld is iedereen speler, is er ruimte om jezelf te zijn, en bloeit grenzeloze creativiteit. Falen wordt hier niet gezien als een mislukking, maar als een waardevol onderdeel van het proces. Want zonder falen, geen nieuwe wegen. Escape spelen Ontsnappen vraagt om een doel. Wat is het dat je wil achterlaten? Waaraan wil je ontsnappen? Wat drijft je verder, en vooral: waarnaartoe? Deze vragen vormen de kern van De Grote Ontsnapping en zijn de sleutel tot een betekenisvolle spelervaring. Sinds 2022 onderzoek ik deze vragen met kunstenaars, zorgpartners, een gamedesigner en een webdesigner. Wat maakt dat mensen écht gaan spelen? Welke onderdelen en ingrediënten zetten mensen aan het werk, laten ze meedoen en maken ze nieuwsgierig? Het zijn geen eenvoudige vragen, maar de zoektocht zelf is al een avontuur, een dynamisch proces waarin we samen ontdekken wat mensen inspireert, activeert en verbindt.

Film en Geluid

Audiovisueel: Verhalen in Beeld en Geluid Mijn achtergrond als VJ vormt de basis van mijn audiovisuele werk, waarin ik verhalen vertel met beeld en geluid. Tijdens de lockdowns gebruikte ik film om nieuwe verbindingen te leggen: ik bracht kunstenaars en verpleeghuisbewoners samen via het scherm, waardoor creativiteit en interactie toch mogelijk bleven in een tijd van isolatie. Mijn werk omvat audio- en videoprojecten voor verschillende initiatieven, zoals Rondje Nieuwe(N)Meer, Spelen in de Spaarndammerbuurt, Geluksplekken Noord, en Schattenjacht/Escape Spelen. Met elk project probeer ik een unieke sfeer te creëren en mensen te inspireren om hun omgeving op een nieuwe manier te ervaren. Via mijn platform www.veramaps.nl ontwikkel ik verhalen voor smartphone-wandelingen. Deze digitale routes combineren geluid, beeld en interactie, en maken het mogelijk om op een speelse manier kennis te maken met bijzondere plekken. Mijn audiovisuele werk is niet alleen een middel om verhalen te vertellen, maar ook een uitnodiging om de wereld met een frisse blik te ontdekken. Of het nu gaat om een verhalende wandeling of een interactief kunstproject, mijn doel is altijd om mensen te verbinden en te inspireren door beeld en geluid.

Een werkboek voor ZorgTijgers

Gesteund door kunstenaars, vrijwilligers, mantelzorgers, ouderen en hun familie, is Vera Broos een boekje gaan maken over verbeelding in de zorg. Zij werd hierbij gesteund door kunstenaars aangesloten bij ZOna’s Kiosk, en medewerkers in 5 zorginstellingen. Insteek: De dagelijkse omgang en het zorgen voor kwetsbare ouderen is beladen, en voor veel mensen zwaar. Toch heeft iedereen er vroeg of laat , korter of langer, mee te maken. En creativiteit uit zich op allerlei manieren ook buiten kunstbeoefening of  cultuur meemaken of ondergaan. Deze broze voorbeelden van verbeelding, fantasie en creativiteit, kunnen mogelijk door ze met elkaar op te graven en te gaan delen, andere mensen inspireren of op ideeën brengen. Dingen die ogenschijnlijk persoonlijk lijken of te algemeen, bijvoorbeeld een activiteit toegespitst op een familielid, leidden tot bijeenkomsten met ouderen die graadmeter weer leidden tot nieuwe ervaringen en uitkomsten. Gesprekken met mantelzorgers, familie, vrijwilligers binnen en buiten zorginstelleingen dor Vera Broos, leidden tot het Werkboek voor ZorgTijgers. De presentatie vind vanwege uitstel door Corona plaats in 2021

Een Kippenhok als kunstencentrum

Met Equal Arts, de Engelse Partner waarmee ik in 2025 samenwerkte in Tandem Europe-project NowHere, heb ik in 2016 en 2017 een project opgezet rond de komst van kippen in een zorginstelling. Tijdens de bezoeken aan Henpower in het Verenigd Koninkrijk kreeg ik het idee om het concept als inspiratie te nemen voor een uitvoering in Nederland. Met toestemming van Equal Arts heb ik het concept op twee locaties van ZGAO en Amsta in Amsterdam gerealiseerd. Ik heb ik hieraan mijn eigen draai gegeven, met meer, met vijf kunstenaars gesecteerd via een landelijke oproep en een ballotage. Eitje bracht het onverwachte naar het Flevohuis: een kunstproject waarin kippen en kunst samenkwamen om het dagelijks leven op te schudden. Van september 2016 tot mei 2017 transformeerden de tuin van het Flevohuis in een creatieve en levendige ontmoetingsplek, waar kippen het middelpunt van inspiratie werden. Met kunstenaars werkte ik samen om met bewoners, een startpunt voor gesprekken, verhalen en experimenten. Het hok met vier trotse Marans-kippen bracht mensen naar buiten, liet ze lachen en zorgde ervoor dat zelfs de meest introverte bewoners hun schulp verlieten. Ik betrok een ‘kipoloog’ op om met bewoners te filosoferen over de psychologie van de kippen en een boek te maken, een beeldhouwster met een ‘egg-bot’ om eieren te beschrijven met persoonlijke verhalen, een modeontwerper en een beeldhouwer die met blinden en slechtzienden werkt die sprekende eieren maakte. Met de verhalen en inzichten opgedaan met Eitje, gecombineerd met de visie van de kunstenaars, maakte ik een reizende installatie die onder andere in het Dolhuys museum werd getoond. Eitje, en het opvolgende project ‘TOK!” (Troetelkippen Ouderen en Kunst) definieerde kunst in de zorg op nieuwe manieren. Deelnemers ontdekten dat ze zelf konden bijdragen met wormen steken, hingen bij het hok, en buren met kippenkennis kwamen hun ervaringen delen, zoals liedjes over kippen uit Tunesië. De eieren werden verkocht aan familieleden, waarmee het eten van de kippen werdt aangeschaft. Het zorgpersoneel, geïnspireerd door de kunstenaars, ging creatief aan de slag met eigen thema’s. Zelfs buurtbewoners raakten betrokken, met kaarten die op de Dappermarkt werden opgehaald teruggestuurd werden met boodschappen van Amsterdammers over kippen en andere dieren. Voor mij was Eitje een bewijs van wat kunst kan toevoegen aan het verlevendigen van de zorg met dieren. * Henpower- Eitje in het Flevohuis werd opgevolgd door TOK! Troetelkippen Ouderen en Kunst op de Amsta-locatie Van ’t Hoflaan in Amsterdam

Kunst als Brug tussen Generaties

Met De Tafel van Vier wilde ik een verbinding leggen tussen vertegenwoordigers van vier groepen: kwetsbare oudere, vrijwilliger, kunstenaar en zorgprofessional. Het doel was om vrijwilligers ( zgn actieve senioren die als vrijwilligers willen bijdragen aan de ouderenzorg) te inspireren en begeleiden om hun talenten in te zetten voor het welzijn van kwetsbare ouderen in verpleeghuizen. Door workshops en creatieve samenwerkingen ontstonden nieuwe manieren om kwetsbare ouderen te betrekken en te inspireren, terwijl vitale ouderen hun eigen werkwijze en stem ontwikkelden. Met vierdaagse workshoptrajecten hebben we vitale ouderen opgeleid om ontmoetingen met kwetsbare ouderen vorm te geven. Deze trajecten omvatten: • Zorgvuldige observatie en documentatie: Leren kijken, luisteren en verhalen vastleggen. • Creatieve experimenten: Gebruik van poëzie, beeldende kunst, spelvormen en muziek om interacties te verrijken. • Eigen inbreng stimuleren: Vitale ouderen werden uitgedaagd hun eigen talenten en ideeën in te brengen, van het organiseren van een activiteit tot het bedenken van verrassende ontmoetingsvormen. Tijdens De Tafel van Vier werden vitale ouderen niet alleen begeleid, maar ook geïnspireerd om hun eigen rol vorm te geven. Sommigen traden op als postbodes die brieven en verhalen uitwisselden tussen bewoners. Anderen werden spelleiders, verzamelaars of creatief coaches. De trajecten waren ontworpen om vitale ouderen zelfstandig te laten werken, terwijl zij begeleid werden door kunstenaars met ervaring in de ouderenzorg. Kwetsbare ouderen waren geen passieve ontvangers; hun verhalen, reacties en ideeën vormden de basis voor de activiteiten. Met dank aan Vitaliteit ontmoet kwetsbaarheid (Vitok), Janneke Kersbergen en Laurie Kuipers

Alledaagse handelingen en spelen met de spullen om je heen

Was Goed Was Goed bewees dat zelfs de meest alledaagse taken een bron van verwondering kunnen worden en was een stap naar een inclusieve, speelse en menselijke zorgomgeving. Samen met de manager van Meer en Oever ontwikkelde ik een concept dat de dagelijkse routine van wassen en vouwen transformeerde tot een inspirerende en creatieve ervaring. In dit lab onderzochten we hoe alledaagse handelingen – zoals het ophangen van was of het ruiken van zeep – konden veranderen in momenten van creativiteit en cocreatie. Zes kunstenaars uit verschillende disciplines werkten samen met bewoners, personeel en vrijwilligers. Zij werden uitgenodigd om op een nieuwe manier naar hun werk te kijken: niet als een taak, maar als een kans voor verbinding en creativiteit. Met dank aan Amsta en Stichting RCOAK

Kunst op Ongebruikelijke Tijden

Sinds 2014 organiseer ik 'Pyjama Party's' in verpleeghuizen. Met Pyjama Pret bracht ik kunst en warmte naar de vroege en late uren in verpleeghuizen, momenten die vaak aan de aandacht ontsnappen maar juist zo waardevol kunnen zijn. Het project draaide om zachte, intieme activiteiten die bewoners hielpen de dag ontspannen te beginnen of af te sluiten, en tegelijkertijd ruimte boden voor verbinding en plezier. Door zachte, speelse interventies te organiseren in een tijd waarin bewoners vaak minder actief zijn, creëerden we een gevoel van ritme, warmte en samenzijn. ’s Avonds vulden we de gangen met muziek, terwijl bewoners in hun pyjama en slaapmutsjes samenkwamen om liedjes te zingen en verhalen te luisteren. Voor het slapengaan deelden we knuffels uit. Ook in de vroege uren is tijd voor Pyjama Pret begonnen we de dag met ochtendgymnastiek, waarbij beweging en zachtheid centraal stonden. Ook hier speelde muziek een grote rol, samen met activiteiten die bewoners uitnodigden om rustig wakker te worden en de dag met een glimlach te starten. Met dank aan : Sevagram Limburg voor de inspiratie voor het concept, en het Oranjefonds voor het project Pyjama Pret in 2021

Mode en identiteit

Oh Wat Ben Je Mooi: Mode, Eigenheid en Autonomie In 2020 en 2021 werkte ik samen met Sonja van Dort aan Oh Wat Ben Je Mooi, een project waarin mode, eigenheid en autonomie van ouderen centraal stonden. Cliënten werden niet alleen deelnemers, maar ook mede-ontwikkelaars van het project. Samen gaven we vorm aan een reeks creatieve workshops, die culmineerden in een knallende modeshow vol energie, trots en plezier. Voor dit project werkte ik samen met de getalenteerde workshopleiders van Zona’s Kiosk, specialisten in het werken met ouderen in zorginstellingen. In de workshops stond de creativiteit en het plezier van de cliënten voorop, en dat leverde fantastische momenten op. Al deze activiteiten kwamen samen in de modeshow Oh Wat Ben Je Mooi, waarin iedere deelnemer zijn of haar creaties en persoonlijkheid kon laten schitteren. Als aandenken kreeg iedereen een bedrukt t-shirt en een sieraad mee naar huis. Dit project was een viering van de kracht en eigenheid van de deelnemers.

Internationale samenwerking

NowHere (Tandem Europe) NowHere was een uitwisselingsproject tussen Stichting Kunst in de Zorg, de UvA en Equal Arts (Engeland) met als doel het schrijven van een manifesto Kunst&Dementie, uitwisslingen tussen de organiosaties en om kunstenaars uit beide landen een gezamenlijke creatieve ruimte te bieden om over hun werk te kunnen nadenken, . Met Marjolein Gysels, Universiteit van Amsterdam (UvA) en Alice Twaight, creative producer van Equal Arts (U.K) heb ik in 2025 een Tandem Europe project vormgegeven onder de naam NowHere. Doel was het uitwisselen van ervaringen van de organisaties Stichting Kunst in de Zorg en Equal Arts, kunstenaars van Zona's Kiosk en Equal Arts samen laten werken en een manifest Kunst en Dementie schrijven. In het verlengde van Nowhere organiseerde ik in het najaar van 2015 NowHere Station, een kunstenaars-lab in het Flevohuis. De twee projecten hadden het doel om het veld van kunst en dementie in groter samenwerkingsverband met de verschillende betrokken partijen (kunstenaars, zorgverleners en onderzoekers) verder te ontwikkelen. Het project NowHere Station was noodzakelijk om de inzichten, deskundigheid en kennis die uit die internationale samenwerking voortkwam zo goed mogelijk te onderbouwen met een praktijkproject. Nowhere en Nowhere-Station waren complementair en voedden elkaar: NowHere met de ideeën en reflekties van hen die betrokken zijn in dit werk, en NowHere Station integreerde deze ideeën en bood een platform om ze in de praktijk te brengen en ze onder de kritische aandacht van een bredere groep kunstenaars te brengen die ervaring hebben in het werken met deze groep. Dr. Marjolein Gysels, UvA: Dit project heeft kunst en onderzoek (zowel artistiek, als wetenschappelijk) gecombineerd. Het onderzoekselement was geïntegreerd in het Tandem NowHere project terwijl NowHere Station het onmisbare praktijkgedeelte mogelijk heeft gemaakt. Het project, was interdisciplinair en hoewel het op een lokaal niveau actief was, was het ook internationaal georiënteerd waardoor we ook ons draagvlak hebben kunnen verbreden en bevindingen hebben kunnen delen, bespreken en inzichten gaandeweg hebben kunnen meenemen in de aktiviteiten. Dit project heeft een grote stap gezet in de kennisontwikkeling van het gebied van kunst en dementie. Daar waar er in eerdere projecten aarzelende eerste pogingen gedaan werden om contact te zoeken met mensen met dementie, hen een mooi moment te geven en zo bij te dragen aan hun kwaliteit van leven, hebben we hier voort kunnen bouwen op deze eerste resultaten en succesingrediënten kunnen identificeren en vastleggen. Er zijn in NowHere en NowHere Station dingen bereikt waarvoor de combinatie onderzoek-praktijk, kunst-wetenschap, interdisciplinair, en lokaal-internationaal verantwoordelijk is.

Zona's Kiosk nieuws

Geluksplekken Noord
Ter ere van Amsterdam 750 kreeg ik een bijdrage voor ‘Geluksplekken Noord’ : de plekken van Noord laten spreken samen met mensen wonen en werken in Amsterdam Noord. De deelnemers bestonden uit ouderen uit Noord, mensen met een psychiatrisch achtergrond, schrijvers van de Kantlijn, een buurtsjamaan, een NDSM kunstneaar, theatermakers en muzikanten, een dame van 96 en andere buurtbewoners, en andere mensen uit diverse delen van Noord. Met bewoners van verpleeghuis De Die heb ik buurtsafari’s met kunstenaars georganiseerd en opnames gemaakt met mensen in Noord over hun Geluksplekken. Hieruit is een digitale kaart samengesteld te vinden op veramaps.nl . Op de hoofdpagina vind je een plattegrond met de plekken, op de pagina 'locaties' de verhalen achter de plekken en de deelnemers, met verhalen, muziek, gedichten, voordrachten en soundscapes bij plekken in Noord.

Geluksplekken Noord is mede mogelijk gemaakt door Stichting Amsterdam 750 jaar #kadovoordestad, Cordaan en Het Postcodeloterij Buurt Fonds



lees verder »

SchattenJacht
Schattenjacht heeft het ingrediënt spel als de verbindende factor. “Schatten’ zijn de bewoners en omwonenden van een verpleeghuis en hun verborgen talenten, liefhebberijen, geschiedenis. De resultaten verwerken we in een gezamenlijk spel.
Ons doel is om een spel te creëren dat niet alleen onze bewoners betrekt, maar ook hun families, bezoekers, buurtbewoners en ander extern publiek. Door middel van meeslepende verhalen, uitdagende puzzels en innovatieve technologie willen we een betekenisvolle ervaring bieden die alle generaties zal aanspreken.

Als je deel wilt uitmaken van dit opwindende project en bij wilt dragen aan het creëren van een betekenisvolle ervaring, neem dan contact met ons op. Samen kunnen we een spel ontwikkelen dat het hele jaar door voor vreugde en herinneringen zal zorgen. Hier zijn enkele manieren waarop je kunt bijdragen:
- Verhalenonderzoek: Duik in de geschiedenis en omgeving van het verpleeghuis, de achtergrond van de bewoners en de buurt. Ontdek boeiende verhalen en waardevolle herinneringen die als basis kunnen dienen voor het spel.
- Uitdagingen en puzzels: Bedenk uitdagende en boeiende puzzels die samenwerking tussen spelers aanmoedigen.
- Technologie-integratie: Denk mee over de integratie van mobiele telefoons, qr-codes, plattegronden en drukwerk om het spel zowel binnen als buiten het verpleeghuis tot leven te brengen.
- Rol als verteller, gids/reisleider of digitale correspondent: Werk mee aan het vertellen van de verhalen en begeleiden van de spelers op hun reis.
- Visuele en artistieke elementen: Draag bij aan de visuele pracht en artistieke vormgeving van het spel.

lees verder »

ZorgKrijgers
Project ZorgKrijgers combineerde nieuwe en bestaande spelvormen om verpleeghuisbewoners en ouderen thuis uit te dagen en te stimuleren tot zelfexpressie. We organiseerden drie opeenvolgende spelrondes in twee instellingen van Cordaan in samenwerking met een kernteam van kunstenaars van Zona's Kiosk. Ook vrijwilligers en mantelzorgers speelden een belangrijke rol als gids, spelleider en spel-expert.
Het project bracht een gevoel van avontuur en dynamiek met zich mee en moedigde zorgmedewerkers, familie en vrijwilligers aan om opnieuw contact te maken met hun speelse en creatieve kant. Spelelementen stimuleerden de intrinsieke motivatie van de deelnemers, en gaven kunstenaars nieuwe handvatten om vragen te stellen en deelnemers uit te dagen. Dit leidde tot inspirerende eigen inbreng en verrassende nieuwe informatie van en over de deelnemers. Door samen opdrachten uit te voeren, schatten te zoeken en vragen te beantwoorden, ontstond er een positieve groepsdynamiek waarbij deelnemers tijdelijke rollen op zich namen en gezamenlijke momenten van flow beleefden. Kortom, een geslaagd project.

Vervolg
Het project krijgt een vervolg onder de naam SchattenJacht. Cordaan en het fonds voor Cultuurparticipatie hebben een bijdrage toegezegd om het project tot mei 2025 verder uit te werken tot een verpleeghuis ‘escape’ spel.

ZorgKrijgers werd mede mogelijk gemaakt dankzij bijdragen van Fonds Sluyterman van Loo, Het Amsterdams Fonds voor de Kunst AFK, Stadsdeel Amsterdam Noord, Stadsdeel Amsterdam West en het Buurtfonds Amsterdam West van de Postcodeloterij.

lees verder »

Werkboek voor ZorgTijgers
In de lockdown van 2020 maakte Vera Broos een handboek met uitdagingen en voorbeelden in tekst en foto's van meer dan 100 mantelzorgers, vrijwilligers, kunstenaars, zorgmedewerkers, kleinkinderen. Zij zijn de Tijger, de kwetsbare ouderen (ook aan het woord ) de Krijger. Het staat vol foto’s bedoelt om vragen op te roepen , waardoor je de teksten anders gaat lezen. Elk hoofdstuk bevat een uitdaging. Je kan overal beginnen, kleurenbalken maken het makkelijk om een hoofdstuk te vinden.
Je kan het boek bestelen voor 12,50 euro excl. verzendkosten door een mail te suren naar Vera Broos, info@zonaskiosk.nl

lees verder »

Nieuw Programma: Pyjama Pret
Met Pyjama Pret hebben we een programma ontwikkeld dat we nu ook aan andere verpleeghuizen willen aanbieden. Een bijzonder programma dat tot stand kwam dankzij een bijdrage van de Impuls Vakantieactiviteiten Samen Ouder (Het Oranje Fonds, Stichting Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK) en ZGAO.

Pyjama Pret is een programma waarbij kunstenaars verpleeghuisbewoners op zachte wijze en (ook) buiten de gebruikelijke uren opzoeken en betrekken bij workshops, muzikale en theatrale bijeenkomsten, met inzet van handmassages, poppenspel, knuffels met kinderverhalen, een pyjama-catwalk, geuren en smaken, aanraking, verhalen en dromen.

Hartelijk dank aan het fantastische team van activiteitenbegeleiders in het Flevohuis en de kunstenaars, die van dit mooie project een feestelijke en intieme belevenis hebben gemaakt.

Vera Broos, Stichting Kunst in de ZorgPyjama Pret is een bijzonder programma dat tot stand kwam dankzij een bijdrage van de Impuls Vakantieactiviteiten Samen Ouder (Het Oranje Fonds, Stichting Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK) en ZGAO.

Pyjama Pret is een programma waarbij kunstenaars verpleeghuisbewoners op zachte wijze en (ook) buiten de gebruikelijke uren opzoeken en betrekken bij workshops, muzikale en theatrale bijeenkomsten, met inzet van handmassages, poppenspel, knuffels met kinderverhalen, een pyjama-catwalk, geuren en smaken, aanraking, verhalen en dromen.
Met Pyjama Pret hebben we een programma ontwikkeld dat we nu ook aan andere verpleeghuizen willen aanbieden.
Hartelijk dank aan het fantastische team van activiteitenbegeleiders in het Flevohuis en de kunstenaars, die van dit mooie project een feestelijke en intieme belevenis hebben gemaakt.

Vera Broos, Stichting Kunst in de Zorg

De kunstenaars:
Riska Wijgergangs
Monique Hoving
Karien van Assendelft
Petra van Aken
Chris Corstens
Martin van Leusden
Kees Post
Nils Krook
Anke van Vliet
Sandra Schouten
Esmeralda Detmers

lees verder »